Hitlers Kindsoldaten
Inleiding
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft geen land zo gecollaboreerd met Duitsland als Nederland. Wanneer men de cijfers erop naslaat, is de conclusie dat er tijdens de oorlog naar verhouding geen enkel land in Europa meer en sterker met het nazi-regime samenwerkte. Ter illustratie; tussen 1945 en 1950 werden door de Nederlandse justitie van meer dan 310.000 personen en organisaties dossiers aangelegd. Hetzij door lidmaatschap van de NSB (meer dan 100.000), dan wel door een andere vorm van collaboratie. Meer dan 26.000 Nederlanders dienden bij in de Waffen-SS.
Achtergrond
Het is Dolle Dinsdag - 5 september 1944 - Nederland is in de ban van de bevrijding omdat de dagen ervoor de geallieerden in hoog tempo terrein hadden gewonnen. De emoties lopen die dag hoog op, en de woede van de Nederlanders was vooral gericht op de laatst overgebleven collaborateurs. Om het naderende onheil te ontlopen vluchten er op die dag en de dagen ervoor bijna zestigduizend NSB'ers naar Duitsland. Daar aangekomen werden zij met open armen ontvangen, maar van de jongens van veertien jaar en ouder werd geëist dat zij zich zouden inzetten voor de Duitse oorlogvoering.
Zij werden van hun ouders gescheiden en overgebracht naar zogenaamde weersportkampen van de Hitlerjugend in Oostenrijk. Daar kregen ze een pre-militaire opleiding met de bedoeling om warm gemaakt te worden voor dienstneming bij de Waffen-SS. Tevergeefs maakte zelfs de NSB hevig bezwaar tegen deze ‘kidnapping’. De Nederlandse jongens werden onder het mom van 'voor wat, hoort wat' door de SS geronseld. Sommigen, veelal Jeugdstormers, stonden te popelen om soldaat te worden, anderen wilden helemaal niet. Er waren jongens die huilden om naar hun moeders terug te kunnen keren. Ze werden onder druk gezet en in enkele gevallen zelfs gedwongen om ook te tekenen, met gevolg dat vele honderden Nederlandse jongens – veelal ongewild – via deze weersportkampen bij de SS werden ingelijfd. Het waren letterlijk kindsoldaten geworden. De allerjongsten waren slechts veertien jaar oud in wat smalend de 'babycompagnie' werd genoemd. Instructeurs spraken er schande van dat zulke jonge jongens werden opgeleid. Een aantal van deze piepjonge SS’ers werden in maart 1945 naar Stettin aan de Duits-Poolse grens gestuurd, om daar bij een Nederlandse SS-divisie te worden ingedeeld. De generaal weigerde om met kinderen te vechten en stuurde ze terug naar Oostenrijk. Hier werden ze ingelijfd bij de 12. SS-Panzer-Division “Hitlerjugend” en in de laatste oorlogsdagen nog ingezet tegen het Russische leger. Diverse Nederlandse kindsoldaten zouden nog sneuvelen bij deze gevechten in Oostenrijk.
Documentaire
Nu, bijna 75 jaar later, zijn er nog steeds getuigen in leven. Inmiddels hoogbejaarde mannen die de negentig zijn gepasseerd, maar nog altijd denken zij vrijwel dagelijks terug aan de gebeurtenissen die hun leven hebben bepaald. Hun verhaal is echter nooit verteld. In de documentaire doen drie Nederlandse SS-kindsoldaten hun verhaal. We hebben hen niet alleen bereid gevonden terug te gaan in hun geheugen, maar ook met ons op een reis te gaan langs plekken die hun leven voor altijd hebben getekend. Ze keren terug naar Duitsland en Oostenrijk om ter plekke hun verhaal met ons te delen. Voor het eerst in hun leven terug naar de kazerne in Graz waar ze moesten marcheren op de massagraven en de executieplaatsen. Voor het eerst terug naar de plek waar ze van hun moeder werden gescheiden, terug naar het weersportkamp in het idyllische Spittal waar de jongens werden gehersenspoeld. En voor het eerst terug naar de plek aan het front waar één van hen een andere Nederlandse kindsoldaat voor zijn ogen zag sterven. We bezoeken Ebensee, een voormalig concentratiekamp waar de jongens geconfronteerd werden met naakte en uitgemergelde gevangenen en waar ze vervolgens zelf gevangen werden gezet door de Amerikanen. We herbeleven de terugreis per trein naar Nederland waar ze uitgejouwd en bespuugd werden om vervolgens te eindigen in Kamp Amersfoort waar ze zes maanden doorbrachten alvorens ze naar Friesland vertrokken voor hun reïntegratie.
